Biblijna odpowiedź

Η απάντηση της Αγίας Γραφής

Odpowiedź biblijna

Słowo przetłumaczone w Biblii na „zmartwychwstanie” wywodzi się z greckiego wyrazu anástasis, oznaczającego „podniesienie” lub „ponowne powstanie”. Osoba wskrzeszana zostaje wzbudzona ze stanu śmierci i przywrócona do życia taką, jaką była przedtem (1 Koryntian 15:12, 13).

Chociaż samo słowo „zmartwychwstanie” nie występuje w Pismach Hebrajskich, często nazywanych Starym Testamentem, to nauka ta znajduje w nich potwierdzenie. Na przykład za pośrednictwem proroka Ozeasza Bóg obiecał: „Z ręki grobu wybawię ich, od śmierci wykupię ich” (Ozeasza 13:14, Biblia gdańska; Hioba 14:13-15; Izajasza 26:19; Daniela 12:2, 13).

Gdzie będą żyli zmartwychwstali? Niektórzy ludzie są wskrzeszani do życia w niebie, aby panować tam razem z Chrystusem (2 Koryntian 5:1; Objawienie 5:9, 10). W Biblii nazwano to wzbudzenie do życia zarówno „pierwszym zmartwychwstaniem”, jak i „wcześniejszym zmartwychwstaniem”, co nasuwa wniosek, że jest też inne zmartwychwstanie, które ma nastąpić potem (Objawienie 20:6; Filipian 3:11). Chodzi o zmartwychwstanie do życia na ziemi. Dostąpi go zdecydowana większość wskrzeszonych (Psalm 37:29).

Na czym będzie polegać zmartwychwstanie? Bóg obdarzył Jezusa mocą wskrzeszania zmarłych (Jana 11:25). Jezus przywróci życie „wszystkim w grobowcach pamięci”, a każdy z nich pozostanie tym samym niepowtarzalnym człowiekiem — z tą samą osobowością i tymi samymi wspomnieniami co przed śmiercią (Jana 5:28, 29). Osoby wskrzeszone do życia w niebie otrzymują ciała duchowe, a wzbudzeni do życia na ziemi — zdrowe ciała fizyczne, wolne od ułomności (Izajasza 33:24; 35:5, 6; 1 Koryntian 15:42-44, 50).

Kto będzie wskrzeszony? W Biblii zapowiedziano, że „nastąpi zmartwychwstanie zarówno prawych, jak i nieprawych” (Dzieje 24:15). „Prawi” to między innymi tacy wierni słudzy Boży, jak Noe, Sara czy Abraham (Rodzaju 6:9; Hebrajczyków 11:11; Jakuba 2:21). Do „nieprawych” zaliczają się ci, którzy nie przestrzegali zasad Bożych, ponieważ nie mieli możliwości ich poznać ani zastosować.

Niemniej jednak ci, którzy staną się niepoprawnymi niegodziwcami, nie dostąpią zmartwychwstania. Tacy grzesznicy umrą bez nadziei na powrót do życia (Mateusza 23:33; Hebrajczyków 10:26, 27).

Kiedy nastąpi zmartwychwstanie? W Biblii przepowiedziano, że zmartwychwstanie do życia w niebie nastąpi podczas obecności Chrystusa, która się rozpoczęła w roku 1914 (1 Koryntian 15:21-23). Zmartwychwstanie do życia na ziemi nastąpi podczas Tysiącletniego Panowania Jezusa Chrystusa, gdy ziemia będzie przekształcona w raj (Łukasza 23:43; Objawienie 20:6, 12, 13).

Dlaczego wiara w zmartwychwstanie jest rozsądna? W Biblii szczegółowo opisano dziewięć wskrzeszeń — każde potwierdzone przez naocznych świadków (1 Królów 17:17-24; 2 Królów 4:32-37; 13:20, 21; Łukasza 7:11-17; 8:40-56; Jana 11:38-44; Dzieje 9:36-42; 20:7-12; 1 Koryntian 15:3-6). Na szczególną uwagę zasługuje wskrzeszenie Łazarza, gdyż był on martwy już od czterech dni, a mimo to Jezus dokonał tego cudu, i to na oczach rzeszy ludzi (Jana 11:39, 42). Nawet przeciwnicy Jezusa nie mogli zaprzeczyć faktom, dlatego też zawiązali spisek, żeby zabić zarówno jego, jak i Łazarza (Jana 11:47, 53; 12:9-11).

Pismo Święte ukazuje, że Bóg nie tylko dysponuje zdolnością przywrócenia zmarłym życia, ale również pragnie to uczynić. Zachowuje On w swej doskonałej pamięci szczegóły dotyczące każdej osoby, którą wskrzesi, korzystając ze swej potężnej mocy (Hioba 37:23; Mateusza 10:30; Łukasza 20:37, 38). Bóg naprawdę jest w stanie przywrócić zmarłym życie i pragnie to zrobić! W związku z przyszłym zmartwychwstaniem w Biblii powiedziano o Bogu: „Zatęsknisz za dziełem swych rąk” (Hioba 14:15).

Błędne wyobrażenia na temat zmartwychwstania

Mit: Zmartwychwstanie polega na połączeniu duszy z ciałem.

Fakt: Biblia uczy, że dusza oznacza całego człowieka, a nie jakąś jego część, która żyje po śmierci ciała (Rodzaju 2:7; Ezechiela 18:4). Osoba wskrzeszona nie łączy się ze swą duszą; jest raczej odtworzona jako dusza żyjąca.

Mit: Niektórzy zostaną wskrzeszeni, a potem natychmiast zgładzeni.

Fakt: Biblia mówi o „tych, którzy się dopuszczali tego, co podłe”, że podlegają „zmartwychwstaniu sądu” (Jana 5:29). Osąd ten będzie oparty na tym, co robili po zmartwychwstaniu, a nie przed nim. Jezus powiedział: „Umarli usłyszą głos Syna Bożego, a ci, którzy usłuchają, będą żyli” (Jana 5:25). Imiona „tych, którzy usłuchają”, czyli okażą się posłuszni temu, czego będą się uczyć po zmartwychwstaniu, zostaną utrwalone w „zwoju życia” (Objawienie 20:12, 13).

Mit: Podczas zmartwychwstania człowiek otrzyma to samo ciało, które miał zanim umarł.

Fakt: Po śmierci ciało zmarłej osoby się rozkłada (Kaznodziei 3:19, 20).

Η απάντηση της Αγίας Γραφής

Η λέξη ἀνάστασις του πρωτότυπου κειμένου των Ελληνικών Γραφών, της λεγόμενης Καινής Διαθήκης, σημαίνει «επανέγερση». Το άτομο που ανασταίνεται επανέρχεται στη ζωή ως το ίδιο ακριβώς άτομο που ήταν πριν πεθάνει.—1 Κορινθίους 15:12, 13.

Παρότι η λέξη «ανάσταση» δεν υπάρχει στις Εβραϊκές Γραφές, τη λεγόμενη Παλαιά Διαθήκη, η διδασκαλία της ανάστασης εμφανίζεται ξεκάθαρα εκεί. Για παράδειγμα, ο Θεός έδωσε την εξής υπόσχεση μέσω του προφήτη Ωσηέ: «Θα ελευθερώσω αυτούς από την εξουσίαν του άδου. Θα λυτρώσω αυτούς από τον θάνατον».—Ωσηέ 13:14, Η Αγία Γραφή, Ν. Λούβαρι–Α. Χαστούπη· Ιώβ 14:13-15· Ησαΐας 26:19· Δανιήλ 12:2, 13.

Πού θα αναστηθούν οι νεκροί; Μερικοί ανασταίνονται στον ουρανό για να κυβερνήσουν ως βασιλιάδες μαζί με τον Χριστό. (2 Κορινθίους 5:1· Αποκάλυψη 5:9, 10) Η Αγία Γραφή χαρακτηρίζει αυτή την ανάσταση «πρώτη» και «πρωτύτερη». Και οι δύο χαρακτηρισμοί υπονοούν ότι θα υπάρξει και μια άλλη ανάσταση. (Αποκάλυψη 20:6· Φιλιππησίους 3:11) Αυτή η ανάσταση θα γίνει στη γη, και θα τη γευτεί η συντριπτική πλειονότητα των νεκρών έχοντας την προοπτική να ζήσουν στη γη.—Ψαλμός 37:29.

Πώς θα αναστηθούν οι νεκροί; Ο Θεός έχει δώσει στον Ιησού τη δύναμη να ανασταίνει τους νεκρούς. (Ιωάννης 11:25) Ο Ιησούς θα επαναφέρει στη ζωή “όλους όσους είναι στα μνημεία”, τον καθένα με τη δική του μοναδική μορφή, προσωπικότητα και αναμνήσεις. (Ιωάννης 5:28, 29) Εκείνοι που ανασταίνονται στον ουρανό λαβαίνουν πνευματικό σώμα, ενώ όσοι θα αναστηθούν στη γη θα λάβουν σάρκινο σώμα, το οποίο θα είναι απόλυτα υγιές.—Ησαΐας 33:24· 35:5, 6· 1 Κορινθίους 15:42-44, 50.

Ποιοι θα αναστηθούν; Η Αγία Γραφή λέει ότι «πρόκειται να γίνει ανάσταση δικαίων και αδίκων». (Πράξεις 24:15) Στους δίκαιους περιλαμβάνονται πιστοί άνθρωποι όπως ο Νώε, η Σάρρα και ο Αβραάμ. (Γένεση 6:9· Εβραίους 11:11· Ιακώβου 2:21) Στους άδικους περιλαμβάνονται εκείνοι που δεν ανταποκρίθηκαν στους κανόνες του Θεού επειδή δεν είχαν την ευκαιρία να τους μάθουν και να τους εφαρμόσουν.

Εντούτοις, όσοι γίνονται ασεβείς σε βαθμό που είναι αδύνατον να αναμορφωθούν δεν πρόκειται να αναστηθούν. Όταν πεθαίνουν, καταστρέφονται οριστικά και δεν υπάρχει για αυτούς καμιά ελπίδα να επανέλθουν στη ζωή.—Ματθαίος 23:33· Εβραίους 10:26, 27.

Πότε θα γίνει η ανάσταση; Η Αγία Γραφή προείπε ότι η ανάσταση στον ουρανό θα γινόταν στη διάρκεια της παρουσίας του Χριστού, η οποία άρχισε το 1914. (1 Κορινθίους 15:21-23) Η ανάσταση στη γη θα γίνει στη διάρκεια της Χιλιετούς Βασιλείας του Ιησού Χριστού, κατά την οποία η γη θα μετατραπεί σε παράδεισο.—Λουκάς 23:43· Αποκάλυψη 20:6, 12, 13.

Γιατί είναι λογικό να πιστεύουμε στην ανάσταση; Η Γραφή εξιστορεί λεπτομερώς εννιά αναστάσεις, η καθεμιά από τις οποίες επιβεβαιώθηκε από αυτόπτες μάρτυρες. (1 Βασιλέων 17:17-24· 2 Βασιλέων 4:32-37· 13:20, 21· Λουκάς 7:11-17· 8:40-56· Ιωάννης 11:38-44· Πράξεις 9:36-42· 20:7-12· 1 Κορινθίους 15:3-6) Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάσταση του Λαζάρου από τον Ιησού, επειδή ο Λάζαρος έμεινε στον τάφο τέσσερις μέρες και το θαύμα της ανάστασης έγινε μπροστά σε πλήθος κόσμου. (Ιωάννης 11:39, 42) Ακόμη και οι εχθροί του Ιησού δεν μπορούσαν να διαψεύσουν το γεγονός, γι’ αυτό και συνωμότησαν να σκοτώσουν όχι μόνο τον Ιησού αλλά και τον Λάζαρο.—Ιωάννης 11:47, 53· 12:9-11.

Η Γραφή δείχνει ότι ο Θεός έχει και την ικανότητα και την επιθυμία να επαναφέρει τους νεκρούς στη ζωή. Κρατάει στην απεριόριστη μνήμη του λεπτομερές αρχείο για κάθε άτομο που θα αναστήσει χρησιμοποιώντας την παντοδυναμία του. (Ιώβ 37:23· Ματθαίος 10:30· Λουκάς 20:37, 38) Ο Θεός, όχι μόνο είναι σε θέση να ξαναδώσει στους νεκρούς τη ζωή, αλλά και το επιθυμεί διακαώς! Η Αγία Γραφή, μιλώντας για την ανάσταση, λέει τα εξής για τον Θεό: «Θα έχεις λαχτάρα για το έργο των χεριών σου».—Ιώβ 14:15.

Εσφαλμένες αντιλήψεις για την ανάσταση

Μύθος: Ανάσταση είναι η επανένωση της ψυχής με το σώμα.

Αλήθεια: Η Αγία Γραφή διδάσκει ότι ψυχή είναι ολόκληρο το άτομο, όχι κάποιο μέρος του ατόμου που επιζεί μετά το θάνατο. (Γένεση 2:7· Ιεζεκιήλ 18:4) Το άτομο που ανασταίνεται δεν επανενώνεται με την ψυχή του, αλλά αναδημιουργείται ως ζωντανή ψυχή.

Μύθος: Μερικά άτομα θα αναστηθούν μόνο και μόνο για να καταστραφούν.

Αλήθεια: Η Αγία Γραφή λέει ότι «όσοι έπραξαν απαίσια πράγματα» θα έχουν «ανάσταση κρίσης». (Ιωάννης 5:29) Ωστόσο, αυτή η κρίση θα βασιστεί στα έργα που θα κάνουν αφού αναστηθούν, όχι στα προηγούμενα έργα τους. Ο Ιησούς είπε: «Οι νεκροί θα ακούσουν τη φωνή του Γιου του Θεού και αυτοί που έχουν δώσει προσοχή θα ζήσουν». (Ιωάννης 5:25) Όσοι “δώσουν προσοχή”, δηλαδή υπακούσουν, σε αυτά που θα μάθουν μετά την ανάστασή τους θα γραφτούν στο “ρόλο της ζωής”.—Αποκάλυψη 20:12, 13.

Μύθος: Αυτοί που θα αναστηθούν θα πάρουν ακριβώς το ίδιο σώμα που είχαν πριν πεθάνουν.

Αλήθεια: Μετά το θάνατο, το σώμα αποσυντίθεται.—Εκκλησιαστής 3:19, 20.

 

https://www.jw.org/el/βιβλικές-διδασκαλίες/ερωτήσεις/

 

---

 

Τι είπε ο Λάζαρος για τη μετά θάνατον ζωή;

Η Αγία Γραφή περιγράφει την εμπειρία που είχε ένας άνθρωπος, ο Λάζαρος, ο οποίος πέθανε πραγματικά. Ο Ιησούς τον ανέστησε τέσσερις μέρες μετά το θάνατό του. (Ιωάννης 11:38-44) Αν ο Λάζαρος είχε βρεθεί σε μια άλλη ζωή την οποία απολάμβανε, θα ήταν σκληρό από μέρους του Ιησού να τον επαναφέρει σε ζωή στη γη. Ωστόσο, σύμφωνα με την Αγία Γραφή, ο Λάζαρος δεν ανέφερε τίποτα για κάποιο είδος μετά θάνατον ζωής. Ασφαλώς, αν είχε οποιαδήποτε τέτοια εμπειρία, θα είχε μιλήσει για αυτήν. Επίσης, είναι σημαντικό ότι ο Ιησούς χαρακτήρισε το θάνατο του Λαζάρου ύπνο, εννοώντας ότι εκείνος δεν είχε καμία απολύτως συνειδητότητα ενόσω ήταν νεκρός.—Ιωάννης 11:11-14.

 

 

 

 

---

NA TEMAT pewnego egipskiego zwyczaju Herodot, historyk grecki sprzed 2500 lat, napisał: „Przy biesiadach bogaczy, gdy się wstanie od stołu, jakiś człowiek obnosi w trumnie drewnianą figurę umrzyka, która jest jak najwierniejszym naśladownictwem pod względem malarskim i rzeźbiarskim, na ogół długą na łokieć lub dwa, pokazuje ją każdemu ze współbiesiadników i tak mówi: ‚Na tego patrząc pij i raduj się; bo taki będziesz po śmierci’” (Dzieje, tłum. S. Hammer).

Takie podejście do życia i śmierci było typowe nie tylko dla Egipcjan. Również dzisiaj popularne jest powiedzenie: „Jedzmy, pijmy i weselmy się!”. Jeżeli śmierć jest końcem wszystkiego, to dlaczego nie żyć chwilą? Po co zabiegać o wznioślejsze cele? W takiej sytuacji życie dniem dzisiejszym wydaje się najlepszą opcją. Wskazał na to także apostoł Paweł. Postawę ludzi niewierzących w zmartwychwstanie scharakteryzował słowami: „Jeśli umarli nie mają być wskrzeszeni, to ‚jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy’” (1 Koryntian 15:32).

Oczywiście sam Paweł nie uważał, że śmierć oznacza odejście w wieczną nicość. Był przekonany, że umarli mogą powstać z martwych i mieć widoki na życie wieczne. Swoje przekonanie opierał na pewnym przełomowym wydarzeniu, którego historyczność według niego była niepodważalna: na zmartwychwstaniu* Jezusa Chrystusa. Wydarzenie to umacniało wiarę pierwszych naśladowców Chrystusa jak żadne inne.

Ale co zmartwychwstanie Jezusa oznacza dla nas? Skąd można mieć pewność, że naprawdę miało miejsce? Prześledźmy argumentację przeprowadzoną przez apostoła Pawła w liście do chrześcijan w starożytnym Koryncie.

Niektórzy korynccy chrześcijanie mieli mieszane uczucia, inni natomiast w ogóle nie wierzyli w dosłowne zmartwychwstanie. Co by to oznaczało, gdyby ci ostatni mieli rację? Apostoł Paweł napisał w swoim pierwszym liście do tego zboru: „Jeżeli rzeczywiście nie ma zmartwychwstania umarłych, to i Chrystus nie został wskrzeszony. Ale jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, to z całą pewnością daremne jest nasze głoszenie i daremna jest nasza wiara. A ponadto okazujemy się fałszywymi świadkami Bożymi (...). Wasza wiara jest daremna; jeszcze jesteście w swych grzechach. (...) Również ci, którzy zapadli w sen śmierci w jedności z Chrystusem, poginęli” (1 Koryntian 15:13-18).

„Ukazał się jednocześnie ponad pięciuset braciom (...). Potem ukazał się Jakubowi, następnie wszystkim apostołom, a ostatniemu ze wszystkich ukazał się również mnie” (1 Koryntian 15:6-8)

Paweł rozpoczął od zdania, któremu trudno zaprzeczyć: Jeśli umarli nie mają szans na zmartwychwstanie, to i zmarły Chrystus nie mógł zostać przywrócony do życia. Załóżmy, że istotnie nie powstał on z martwych. Jakie byłyby tego skutki? Głoszenie dobrej nowiny nie miałoby sensu, byłoby jednym wielkim oszustwem. Przecież zmartwychwstanie Jezusa należy do najważniejszych nauk chrześcijańskich, ściśle związanych z innymi podstawowymi naukami biblijnymi, na przykład co do zwierzchnictwa oraz imienia Boga, Królestwa Bożego i naszego wybawienia. Gdyby więc tamto zmartwychwstanie nie było faktem, to orędzie głoszone przez Pawła i pozostałych apostołów sprowadzałoby się do pustych, bezwartościowych frazesów.

Ale to nie wszystko. Gdyby Chrystus nie został wskrzeszony, oznaczałoby to, że wiara chrześcijan opiera się na kłamstwie i że jest daremna. Paweł i inni ewangelizatorzy mówiliby nieprawdę nie tylko o wskrzeszeniu Jezusa, ale też o Tym, który według nich tego dokonał — o Jehowie Bogu. Nieprawdziwe byłoby również twierdzenie, że Chrystus „umarł za nasze grzechy” i jest naszym Wybawcą — bo jak ktoś, kto sam nie został wyrwany śmierci, miałby wybawić innych? (1 Koryntian 15:3). W tej sytuacji chrześcijanie — z których wielu umarło śmiercią męczeńską — mieliby złudną nadzieję na to, że zostaną wskrzeszeni.

Apostoł Paweł wyciągnął następujący wniosek: „Jeżeli tylko w tym życiu pokładamy nadzieję w Chrystusie, to spośród wszystkich ludzi jesteśmy najbardziej godni politowania” (1 Koryntian 15:19). Właśnie dzięki wierze w zmartwychwstanie i w to, co się z nim wiąże, apostoł — podobnie jak inni chrześcijanie — był gotowy ponosić straty, przechodzić prześladowania i trudności oraz stawać oko w oko ze śmiercią. Jakże bezsensowne okazałoby się to wszystko, gdyby zmartwychwstanie było zwykłym kłamstwem!

Paweł był przekonany, że wiara chrześcijan nie opiera się na kłamstwie. Wiedział, iż Jezus powstał z martwych. Dowody na to przedstawił w skrócie Koryntianom, pisząc, „że Chrystus umarł za nasze grzechy, według Pism, i że był pogrzebany, a także został wskrzeszony trzeciego dnia, według Pism, i że ukazał się Kefasowi, potem dwunastu*”. Następnie Paweł dodał: „Potem ukazał się jednocześnie ponad pięciuset braciom, z których większość pozostaje aż dotąd, a niektórzy zapadli w sen śmierci. Potem ukazał się Jakubowi, następnie wszystkim apostołom, a ostatniemu ze wszystkich ukazał się również mnie” (1 Koryntian 15:3-8).

Paweł w tym miejscu zaczął od stanowczego stwierdzenia, że Chrystus umarł za nasze grzechy, został pogrzebany oraz wzbudzony z martwych. Co dawało apostołowi taką pewność? Między innymi relacje naocznych świadków. Wskrzeszony Jezus ukazał się pojedynczym osobom (w tym Pawłowi), małym grupkom, a nawet 500 uczniom naraz, przy czym wielu z nich wcześniej niewątpliwie zareagowało sceptycznie na wieść o zmartwychwstaniu Jezusa (Łukasza 24:1-11). Większość tych świadków wciąż żyła w okresie działalności Pawła i mogła potwierdzić, że widziała zmartwychwstałego Jezusa (1 Koryntian 15:6). Słowa jednego lub dwóch świadków można by łatwo podważyć, ale na pewno nie świadectwo co najmniej 500 osób.

Rzecz ciekawa, pisząc o śmierci, pogrzebie oraz o zmartwychwstaniu Jezusa, Paweł dwukrotnie wspomniał, że odbyło się to „według Pism” — czyli że spełniły się mesjańskie proroctwa z Pism Hebrajskich. Zdarzenia te stanowiły więc dowód, że Jezus naprawdę był obiecanym Mesjaszem.

Mimo że żyli naoczni świadkowie i że istniały dowody z Pism, nie brakowało osób, które kwestionowały zmartwychwstanie Jezusa. I tak jest do dnia dzisiejszego. Niektórzy wysuwają zarzut, że uczniowie ukradli ciało Mistrza, a potem rozgłosili, że byli świadkami jego zmartwychwstania. Ale przecież nie dysponowali oni władzą ani wpływami, by pokonać przeszkodę w postaci rzymskich strażników strzegących wejścia do grobowca. Inni twierdzą, że ludzie, którzy widzieli zmartwychwstałego Jezusa, po prostu mieli przywidzenia. Zaprzecza temu fakt, że ukazywał się on różnym osobom w różnych momentach. Poza tym czy wytwór wyobraźni mógłby przyrządzić ryby i podać je uczniom, jak to zrobił wskrzeszony Jezus w Galilei? (Jana 21:9-14). Czy urojonej postaci można by dotknąć? (Łukasza 24:36-39).

A gdyby zmartwychwstanie Jezusa było mistyfikacją — jak utrzymują sceptycy — to co dałaby ona uczniom, którzy się jej rzekomo dopuścili? Składanie świadectwa o wskrzeszeniu Jezusa ściągnęło na nich szyderstwa, prześladowania, a nierzadko nawet śmierć. Czy ryzykowaliby aż tyle w obronie kłamstwa? Przecież po raz pierwszy świadectwo to złożyli w Jerozolimie, tuż pod bokiem wrogów, którzy tylko czekali na pretekst, by ich zniszczyć.

To właśnie ze zmartwychwstania swojego Pana uczniowie czerpali odwagę do głoszenia o nim mimo najsroższych prześladowań. Wskrzeszenie Chrystusa stało się podstawą wiary wszystkich jego naśladowców. Pierwsi chrześcijanie nie ryzykowali życia tylko po to, by opowiadać o jakimś mądrym nauczycielu, który został zamordowany. Narażając się na śmierć, rozgłaszali wieść o zmartwychwstaniu Jezusa, ponieważ stanowiło to dowód, że jest on Chrystusem, Synem Bożym, który żyje i który ma moc ich wspierać i prowadzić. Ponadto jego zmartwychwstanie dawało im nadzieję, że i oni będą mogli zostać wskrzeszeni. Gdyby nie zdarzyło się ono naprawdę, w ogóle nie byłoby chrystianizmu — i zapewne w ogóle byśmy nie usłyszeli o kimś takim jak Jezus.

Ale co zmartwychwstanie Chrystusa oznacza dla nas dzisiaj?

Ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ Ηρόδοτος, που έζησε πριν από 2.500 χρόνια, αφηγήθηκε τα εξής για τους Αιγυπτίους των ημερών του: «Στα συμπόσια των πλουσίων, αφού τελειώσει το δείπνο, κάποιος περιφέρει ένα ξύλινο ομοίωμα νεκρού μέσα σε φέρετρο, σκαλισμένο και ζωγραφισμένο ώστε να μοιάζει εντελώς με νεκρό, συνολικού μήκους ενός ή δύο πήχεων. Το δείχνει σε κάθε συνδαιτυμόνα και του λέει: “Κοίταξέ το και ύστερα πιες και γλέντησε. Γιατί και εσύ έτσι θα γίνεις όταν πεθάνεις”».

Δεν είχαν μόνο οι Αιγύπτιοι αυτή τη στάση απέναντι στη ζωή και στο θάνατο. Σήμερα, η φράση «Φάε, πιες και γλέντησε» έχει γίνει στερεότυπη. Αν η ζωή τελειώνει με το θάνατο, γιατί να μην την ευχαριστηθούμε όσο γίνεται; Γιατί να έχουμε υψηλές αξίες; Αν ο θάνατος τερματίζει τα πάντα, είναι απόλυτα λογικό να ζούμε για το σήμερα. Αναφερόμενος σε αυτό το ζήτημα, ο απόστολος Παύλος είπε για τη στάση όσων δεν πιστεύουν στην ανάσταση: «Αν οι νεκροί δεν θα εγερθούν, “ας φάμε και ας πιούμε, γιατί αύριο θα πεθάνουμε”».—1 Κορινθίους 15:32.

Φυσικά, ο ίδιος ο Παύλος δεν πίστευε ότι ο θάνατος συνεπάγεται αιώνια λήθη. Ήταν πεπεισμένος ότι οι νεκροί θα ζούσαν και πάλι, με την προοπτική να μην πεθάνουν ποτέ ξανά. Η πεποίθησή του στηριζόταν σε ένα γεγονός τεράστιας σημασίας, το οποίο θεωρούσε αδιαμφισβήτητα αληθινό—την ανάσταση* του Χριστού Ιησού. Μάλιστα, η ανάσταση ήταν το σπουδαιότερο γεγονός που ενίσχυε την πίστη των πρώτων μαθητών.

Ποια σημασία έχει, όμως, η ανάσταση του Ιησού για εμάς; Πώς γνωρίζουμε ότι συνέβη πραγματικά; Ας δούμε πώς ανέλυσε ο Παύλος αυτά τα ζητήματα, γράφοντας στους Χριστιανούς της Κορίνθου.

Ορισμένοι Χριστιανοί στην αρχαία Κόρινθο βρίσκονταν σε σύγχυση γύρω από αυτό το ζήτημα, ενώ άλλοι δεν πίστευαν καθόλου σε κατά γράμμα ανάσταση. Στην πρώτη του επιστολή προς εκείνους, ο απόστολος απαρίθμησε τις συνέπειες που θα υπήρχαν αν η ανάσταση δεν ήταν πραγματική, γράφοντας: «Αν πράγματι δεν υπάρχει ανάσταση των νεκρών, ούτε ο Χριστός έχει εγερθεί. Αλλά αν ο Χριστός δεν έχει εγερθεί, το κήρυγμά μας είναι βεβαίως μάταιο και η πίστη μας είναι μάταιη. Βρισκόμαστε δε και ψευδομάρτυρες του Θεού . . . Η πίστη σας είναι άχρηστη· είστε ακόμη στις αμαρτίες σας. . . . Και εκείνοι που κοιμήθηκαν τον ύπνο του θανάτου σε ενότητα με τον Χριστό χάθηκαν».—1 Κορινθίους 15:13-18.

«Εμφανίστηκε σε περισσότερους από πεντακόσιους αδελφούς σε μία περίπτωση . . . Έπειτα από αυτό, εμφανίστηκε στον Ιάκωβο, κατόπιν σε όλους τους αποστόλους· αλλά τελευταίο από όλους εμφανίστηκε και σε εμένα».—1 Κορινθίους 15:6-8

Ο Παύλος ξεκίνησε με ένα ακλόνητο επιχείρημα: Αν οι νεκροί δεν θα εγερθούν, τότε ο Χριστός, ο οποίος πέθανε, δεν θα μπορούσε να έχει εγερθεί σε ζωή. Τι θα επακολουθούσε σε περίπτωση που δεν είχε εγερθεί; Τότε, το κήρυγμα των καλών νέων θα ήταν μάταιο, μια τεράστια απάτη. Εξάλλου, η ανάσταση του Χριστού αποτελούσε θεμελιώδες στοιχείο της Χριστιανικής πίστης, άρρηκτα συνυφασμένο με ορισμένες από τις βασικότερες διδασκαλίες της Γραφής σχετικά με την κυριαρχία του Θεού, το όνομά του, τη Βασιλεία του και τη σωτηρία μας. Αν η ανάσταση δεν είχε συμβεί, τότε το άγγελμα του Παύλου και των άλλων αποστόλων θα ήταν απλώς κενά, άχρηστα λόγια.

Θα υπήρχαν και άλλες συνέπειες. Αν ο Χριστός δεν είχε εγερθεί από τους νεκρούς, η Χριστιανική πίστη θα ήταν μάταιη, κενή, βασισμένη σε ένα ψέμα. Εκτός αυτού, ο Παύλος και οι άλλοι θα είχαν πει ψέματα, όχι μόνο για την ανάσταση του Ιησού, αλλά και για εκείνον που έλεγαν ότι τον ανέστησε, τον Ιεχωβά Θεό. Επιπλέον, ο ισχυρισμός ότι ο Χριστός «πέθανε για τις αμαρτίες μας» θα ήταν και αυτός ανυπόστατος—επειδή αν ο ίδιος ο Σωτήρας δεν είχε σωθεί από το θάνατο, δεν θα μπορούσε να σώσει άλλους. (1 Κορινθίους 15:3) Κατά συνέπεια, οι Χριστιανοί που είχαν πεθάνει, σε μερικές περιπτώσεις με μαρτυρικό τρόπο, είχαν χαθεί με την ψεύτικη ελπίδα ότι θα ανασταίνονταν.

Ο Παύλος συμπέρανε: «Αν μόνο σε αυτή τη ζωή έχουμε ελπίσει στον Χριστό, είμαστε οι πιο αξιολύπητοι από όλους τους ανθρώπους». (1 Κορινθίους 15:19) Ο Παύλος, όπως και άλλοι Χριστιανοί, υπέστη απώλειες, δέχτηκε διωγμό, υπέμεινε ταλαιπωρίες και βρέθηκε αντιμέτωπος με το θάνατο επειδή πίστευε στην ανάσταση και σε ό,τι αυτή συνεπαγόταν. Πόσο ανώφελα θα αποδεικνύονταν όλα αυτά αν η ανάσταση ήταν ένα μεγάλο ψέμα!

Ο Παύλος δεν πίστευε ότι ίσχυε καμιά από αυτές τις αρνητικές συνέπειες. Ήξερε ότι ο Ιησούς είχε εγερθεί από τους νεκρούς και συνόψισε τις αποδείξεις για χάρη των Κορινθίων, γράφοντας «ότι ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας σύμφωνα με τις Γραφές· και ότι θάφτηκε, ναι, ότι εγέρθηκε την τρίτη ημέρα σύμφωνα με τις Γραφές· και ότι εμφανίστηκε στον Κηφά, κατόπιν στους δώδεκα».* Στη συνέχεια, προσθέτει: «Έπειτα από αυτό, εμφανίστηκε σε περισσότερους από πεντακόσιους αδελφούς σε μία περίπτωση, οι πιο πολλοί από τους οποίους παραμένουν μέχρι τώρα, αλλά μερικοί κοιμήθηκαν τον ύπνο του θανάτου. Έπειτα από αυτό, εμφανίστηκε στον Ιάκωβο, κατόπιν σε όλους τους αποστόλους· αλλά τελευταίο από όλους εμφανίστηκε και σε εμένα».—1 Κορινθίους 15:3-8.

Ο Παύλος ξεκίνησε δηλώνοντας ρητά ότι ο Χριστός πέθανε για τις αμαρτίες μας, θάφτηκε και αναστήθηκε. Γιατί ήταν τόσο βέβαιος; Κατ’ αρχάς, υπήρχαν πολλοί αυτόπτες μάρτυρες. Ο αναστημένος Ιησούς εμφανίστηκε σε μεμονωμένα άτομα (περιλαμβανομένου του Παύλου), σε μικρές ομάδες, ακόμη και σε ένα πλήθος 500 ανθρώπων, πολλοί εκ των οποίων αναμφίβολα θα είχαν ενδοιασμούς όταν άκουσαν για την ανάσταση του Ιησού! (Λουκάς 24:1-11) Οι περισσότεροι αυτόπτες μάρτυρες ήταν ακόμη ζωντανοί την εποχή του Παύλου και μπορούσαν να επιβεβαιώσουν αυτές τις περιπτώσεις εμφάνισης του Ιησού. (1 Κορινθίους 15:6) Ίσως απορρίπτει κανείς εύκολα έναν ή δύο αυτόπτες μάρτυρες, αλλά όχι 500 ή παραπάνω.

Προσέξτε επίσης ότι, όπως ανέφερε δύο φορές ο Παύλος, ο θάνατος, η ταφή και η ανάσταση του Ιησού έγιναν «σύμφωνα με τις Γραφές». Αυτά τα γεγονότα επιβεβαίωσαν ότι οι προφητείες των Εβραϊκών Γραφών σχετικά με τον Μεσσία είχαν εκπληρωθεί, αποδεικνύοντας έτσι ότι ο Ιησούς ήταν όντως ο υποσχεμένος Μεσσίας.

Παρά τα λεγόμενα των αυτοπτών μαρτύρων και των Γραφών, υπήρχαν και υπάρχουν ακόμη εκείνοι που αμφισβητούν το ότι ο Ιησούς εγέρθηκε. Ορισμένοι λένε ότι οι μαθητές του έκλεψαν το σώμα του και στη συνέχεια ισχυρίστηκαν ότι έγιναν μάρτυρες της ανάστασής του. Ωστόσο, οι μαθητές δεν είχαν ούτε τη δύναμη ούτε την επιρροή να ξεπεράσουν το εμπόδιο των Ρωμαίων φρουρών στην είσοδο του μνήματος. Άλλοι διατείνονται ότι οι περιπτώσεις εμφάνισης του αναστημένου Ιησού ήταν απλώς ψευδαισθήσεις. Το γεγονός, όμως, ότι ο Ιησούς εμφανίστηκε σε πολλούς ανθρώπους σε διαφορετικές στιγμές αντικρούει τη θεωρία τους. Επίσης, θα ήταν άραγε λογικό να πιστεύουμε ότι μια ψευδαίσθηση θα έψηνε και θα πρόσφερε ψάρια, όπως ο αναστημένος Ιησούς στη Γαλιλαία; (Ιωάννης 21:9-14) Θα μπορούσε μια ψευδαίσθηση με μορφή άντρα να πει σε εκείνους που τον έβλεπαν να τον αγγίξουν;—Λουκάς 24:36-39.

Άλλοι πάλι κατηγορούν τους μαθητές ότι η ανάσταση ήταν μια απάτη που έστησαν οι ίδιοι. Αλλά τι όφελος θα είχαν από αυτό; Η μαρτυρία για την ανάσταση τους εξέθετε στο χλευασμό, στις κακουχίες και στο θάνατο. Γιατί να έμπαιναν σε τέτοιον κίνδυνο για να υποστηρίξουν ένα ψέμα; Επιπλέον, ξεκίνησαν τη μαρτυρία τους από την Ιερουσαλήμ, μπροστά στα μάτια των εναντίων τους, που ήταν έτοιμοι να τους καταδικάσουν με την παραμικρή αφορμή.

Η ανάσταση ήταν αυτό ακριβώς που παρείχε στους μαθητές το θάρρος να δίνουν μαρτυρία για τον Κύριό τους ακόμη και υπό τον πιο βίαιο διωγμό. Το γεγονός της ανάστασης έγινε κεντρικός άξονας της Χριστιανικής πίστης. Οι πρώτοι Χριστιανοί δεν διακινδύνευαν τη ζωή τους μόνο και μόνο για να δώσουν μαρτυρία σχετικά με έναν σοφό δάσκαλο που δολοφονήθηκε. Τη διακινδύνευαν για να διακηρύξουν την ανάσταση του Ιησού, επειδή αποδείκνυε ότι εκείνος ήταν ο Χριστός, ο Γιος του Θεού, ένα ισχυρό, ζωντανό πρόσωπο που τους υποστήριζε και τους καθοδηγούσε. Η ανάστασή του σήμαινε ότι και εκείνοι θα εγείρονταν από τους νεκρούς. Πράγματι, αν ο Ιησούς δεν είχε εγερθεί, δεν θα υπήρχε Χριστιανοσύνη. Αν ο Ιησούς δεν είχε αναστηθεί, ίσως να μην είχαμε ακούσει καν για αυτόν.

Ποια σημασία έχει, όμως, η ανάσταση του Χριστού για εμάς σήμερα;

Jezus doskonale rozumie wszelkie procesy zachodzące na naszym globie. Wie, jak należy korzystać z zasobów naturalnych i właściwie nimi zarządzać. Będąc na ziemi, Jezus dowiódł, że jest „mocą Bożą”, gdyż potrafił panować nad siłami przyrody. Wyobraź sobie tę scenę: Chrystus jest wyczerpany po niełatwej służbie. Fale uderzają o łódź, a do środka wdziera się spieniona woda. Mimo odgłosów burzy i gwałtownego kołysania się łodzi Jezus, spragniony odpoczynku, dalej śpi. Przerażeni uczniowie wyrywają go ze snu i wołają: „Giniemy!” (Mat. 8:25). Obudzony Jezus rozkazuje wiatrowi i morzu: „Umilknij! Ucisz się!” (Marka 4:39). Jaki przyniosło to rezultat? „Wiatr ustał i nastała wielka cisza”. Cóż za przejaw mocy! w15 15.6 1:12-14

Η γιορτή του Πάσχα, με τη μορφή που έχει σήμερα, δεν βασίζεται στην Αγία Γραφή. Επιπλέον, πολλά από τα έθιμά της προέρχονται από αρχαίες ειδωλολατρικές γιορτές της γονιμότητας. Εξετάστε τα ακόλουθα.

1. Ιστορική προέλευση: Το Πάσχα ήταν γιορτή των Εβραίων την οποία τηρούσαν σε ανάμνηση της απελευθέρωσής τους από την Αίγυπτο. Ο Χριστός όμως το κατάργησε και το αντικατέστησε με την τήρηση της Ανάμνησης του θανάτου του. (1 Κορινθίους 11:24) Το Πάσχα εισάχθηκε στη Χριστιανοσύνη μετά τους αποστολικούς χρόνους. Ο καθηγητής θεολογίας Ν. Καλογεράς αναφέρει ότι “οι πρώτοι που εισήγαγαν τις ετήσιες γιορτές των Ιουδαίων στην εκκλησία δίνοντάς τους έννοια χριστιανική ήταν οι εξ Ιουδαίων χριστιανοί, οι οποίοι και μετά τη μεταστροφή τους στη Χριστιανοσύνη εξακολουθούσαν να τηρούν τις γιορτές του ιουδαϊκού νόμου”. (Χριστιανική Αρχαιολογία, σ. 134, Αθήνα 1902, Έκδοση Α. Κωνσταντινίδης) Ωστόσο, η Αγία Γραφή καταδίκαζε εκείνους που επέμεναν να τηρούν τον Ιουδαϊκό νόμο.—Γαλάτες 4:9-11.

2. Κουνέλια και λαγοί: Αυτά είναι σύμβολα της γονιμότητας τα οποία «προέρχονται από αρχαίες τελετουργίες και συμβολισμούς ειδωλολατρικών γιορτών της άνοιξης που γίνονταν στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή».—Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica).

3. Αβγά: Οι ιστορικοί συνδέουν τα αβγά του Πάσχα με τις ανοιξιάτικες γιορτές της γονιμότητας. Για παράδειγμα, ο καθηγητής Στίλπων Κυριακίδης, σε ειδική μελέτη του, τα συνδέει με την προσφορά αβγών κατά τη λατρεία θεών της γονιμότητας όπως ο Άττις, ο Άδωνις και άλλοι. Ο θάνατος και η ανάσταση του Άττιος γιορτάζονταν από 22 έως 25 Μαρτίου, «όπως περίπου και το Πάσχα». Την τρίτη μέρα της γιορτής, γνωστή ως «ημέρα του αίματος», οι ιερείς του, ευρισκόμενοι σε κατάσταση έκστασης, έκαναν τομές στο σώμα τους σκορπίζοντας το αίμα τους στο βωμό, οι δε υποψήφιοι ιερείς ευνουχίζονταν και πρόσφεραν τα μέλη τους στην Κυβέλη. “Δεν είναι λοιπόν διόλου απίθανο ότι και το κόκκινο χρώμα των αβγών είναι υπόλειμμα της λατρείας του Άττιος και μάλιστα της ημέρας του αίματος. Βάφονται κόκκινα κατά την ημέρα ακριβώς των αγίων παθών, την κόκκινη Πέφτη, η οποία αντιστοιχεί στην ημέρα του αίματος”.—«Τα Κόκκινα Αβγά του Πάσχα», Πεπραγμένα του Θ΄ Διεθνούς Βυζαντινολογικού Συνεδρίου, 1953, Εκδόσεις Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.

4. Επιτάφιος: Το βιβλίο Ο Τελετουργικός Θρήνος στην Ελληνική Παράδοση, σ. 113-146, της Μάργκαρετ Αλεξίου, (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2008) παραλληλίζει το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή «με αντίστοιχες τελετουργικές συνήθειες της αρχαιότητας» σε γιορτές για το θάνατο και την αναγέννηση ειδωλολατρικών θεών όπως ο Άδωνις. Λόγου χάρη στα Αδώνια, οι γυναίκες στόλιζαν με πολύχρωμα λουλούδια το νεκρικό κρεβάτι στο οποίο υπήρχε το ομοίωμα του θεού. Ακολουθούσε θρήνος με πένθιμα τραγούδια και πομπή με συνοδεία αναμμένων κεριών. Σύμφωνα με το ίδιο βιβλίο, “πολλές θεμελιώδεις συμβολικές διαστάσεις του αρχαίου ελληνικού θρήνου για τον θνήσκοντα θεό επιβίωσαν και εντάχθηκαν στην ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής”.

Το σύγγραμμα Λαογραφικά Σύμμεικτα, Τόμος Α΄, σ. 80, (Νικόλαος Πολίτης, Έκδοση Π. Λεώνη, Αθήνα 1920) σχολιάζοντας την εισαγωγή ειδωλολατρικών εθίμων στο Χριστιανισμό, λέει: «Οι σύνοδοι και οι Χριστιανοί ιεράρχες ... ανέχτηκαν τη διατήρηση παραδόσεων και προλήψεων που πήγαζαν από την πολυθεΐα φροντίζοντας μόνο να τις περιβάλουν με Χριστιανικό κάλυμμα».

Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι δεν πρέπει να λατρεύουμε τον Θεό ακολουθώντας παραδόσεις και έθιμα που τον δυσαρεστούν. (Μάρκος 7:6-8) Το εδάφιο 2 Κορινθίους 6:17 αναφέρει: «“Βγείτε από ανάμεσά τους και αποχωριστείτε”, λέει ο Ιεχωβά, “και πάψτε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο”». Επομένως, όσοι θέλουν να ευαρεστούν τον Θεό δεν γιορτάζουν αυτή τη γιορτή.

https://www.jw.org/el/βιβλικές-διδασκαλίες/ερωτήσεις/

Η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica) περιγράφει το Πάσχα ως την «κύρια γιορτή της Χριστιανικής εκκλησίας, κατά την οποία εορτάζεται η Ανάσταση του Ιησού Χριστού». Είναι, όμως, Χριστιανική γιορτή;

Για να πιστοποιηθεί η αυθεντικότητα κάποιου έργου τέχνης είναι καθοριστικής σημασίας η προσοχή στις λεπτομέρειες. Παρόμοια, για να διαπιστώσουμε αν το Πάσχα είναι Χριστιανική γιορτή, είναι σημαντικό να εξετάσουμε τις λεπτομέρειες.

Κατ’ αρχάς, ο Ιησούς ζήτησε από τους ακολούθους του να τηρούν την ανάμνηση του θανάτου του, και όχι της ανάστασής του. Ο απόστολος Παύλος αποκάλεσε αυτή την περίσταση «το δείπνο του Κυρίου».—1 Κορινθίους 11:20· Λουκάς 22:19, 20.

Επιπρόσθετα, πολλά από τα έθιμα του Πάσχα «σχετίζονται ελάχιστα» με την ανάσταση του Ιησού, δηλώνει η Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα, «αλλά προέρχονται από λαϊκά έθιμα». Για παράδειγμα, όσον αφορά τα δημοφιλή πασχαλινά σύμβολα όπως το αβγό και το κουνέλι, Η Εγκυκλοπαίδεια της Θρησκείας (The Encyclopedia of Religion) δηλώνει: «Το αβγό συμβολίζει τη νέα ζωή που ξεπροβάλλει μέσα από τον προφανή θάνατο (τη σκληρότητα) του κελύφους». Και προσθέτει: «Το κουνέλι ήταν γνωστό ως ένα εξαιρετικά γόνιμο πλάσμα, και ως εκ τούτου συμβόλιζε τον ερχομό της Άνοιξης».

Ο Φιλίπ Γουόλτερ, καθηγητής μεσαιωνικής λογοτεχνίας, εξηγεί πώς ενσωματώθηκαν αυτά τα έθιμα στον εορτασμό του Πάσχα. Γράφει ότι, «κατά τη διαδικασία του εκχριστιανισμού των ειδωλολατρικών θρησκειών», ήταν εύκολο να συνδεθεί η ειδωλολατρική γιορτή «της μετάβασης από το θάνατο του χειμώνα στη ζωή της άνοιξης» με την ανάσταση του Ιησού. Ο Γουόλτερ προσθέτει ότι αυτό ήταν το καθοριστικό βήμα για να εισαχθούν «Χριστιανικοί εορτασμοί» στο ειδωλολατρικό ημερολόγιο, ανοίγοντας έτσι το δρόμο για μαζική μεταστροφή.

Αυτή η διαδικασία «εκχριστιανισμού» δεν έλαβε χώρα ενόσω ζούσαν οι απόστολοι, επειδή εκείνοι ενεργούσαν ως «ανασταλτικός παράγοντας» κατά της ειδωλολατρίας. (2 Θεσσαλονικείς 2:7) Ο απόστολος Παύλος προειδοποίησε ότι “μετά την αναχώρησή του θα σηκώνονταν άντρες και θα έλεγαν διεστραμμένα πράγματα για να παρασύρουν τους μαθητές πίσω τους”. (Πράξεις 20:29, 30) Επίσης, στα τέλη του πρώτου αιώνα, ο απόστολος Ιωάννης έγραψε ότι κάποιοι ήδη παροδηγούσαν τους Χριστιανούς. (1 Ιωάννη 2:18, 26) Ο δρόμος για την επακόλουθη υιοθέτηση ειδωλολατρικών εθίμων ήταν πλέον ανοιχτός.

Ωστόσο, ορισμένοι ίσως πιστεύουν ότι η διατήρηση κάποιων ειδωλολατρικών εθίμων του Πάσχα δεν ήταν εσφαλμένη—ότι αυτό βοήθησε τους «ειδωλολάτρες» να κατανοήσουν καλύτερα τη σημασία της ανάστασης του Ιησού. Ο Παύλος, όμως, είχε εντελώς αντίθετη γνώμη. Παρ’ όλο που είχε δει πολλά ειδωλολατρικά έθιμα στα ταξίδια του ανά την επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ποτέ δεν υιοθέτησε κάποιο από αυτά για να βοηθήσει τους ανθρώπους να καταλάβουν καλύτερα τον Ιησού. Αντίθετα, προειδοποίησε τους Χριστιανούς: «Μην μπαίνετε άνισα κάτω από τον ίδιο ζυγό με απίστους. Διότι τι σχέση έχουν η δικαιοσύνη και η ανομία; Ή τι συμμετοχή έχει το φως με το σκοτάδι; “Γι’ αυτό, βγείτε από ανάμεσά τους και αποχωριστείτε”, λέει ο Ιεχωβά, “και πάψτε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο”».—2 Κορινθίους 6:14, 17.

Πού οδηγεί αυτή η σύντομη εξέταση των λεπτομερειών; Αποκαλύπτει ξεκάθαρα ότι το Πάσχα δεν είναι Χριστιανική γιορτή.

Obchody Wielkanocy nie mają uzasadnienia biblijnego. Gdy przyjrzeć się historii tego święta, można odkryć jego prawdziwe oblicze — to tradycja wywodząca się ze starożytnych obrzędów płodności. Rozważ następujące fakty:

1. Nazwa: Encyklopedia Britannica — edycja polska podaje: „Angielskie Easter [po polsku Wielkanoc] jest niepewnego pochodzenia, w VIII w. anglosaski ksiądz Beda Czcigodny (Wielebny) wywiódł tę nazwę od imienia anglosaskiej bogini wiosny Eostre”. Eostre uważano także za boginię płodności. Inne źródła łączą nazwę Easter z fenicką boginią płodności Asztarte, której babilońskim odpowiednikiem była bogini Isztar.

2. Zając, królik: Są to symbole płodności „pochodzące z ceremoniału i symboliki europejskich i bliskowschodnich pogańskich świąt wiosny” (Britannica — edycja polska).

3. Jajka: W pewnym dziele tak skomentowano zwyczaj szukania jajek wielkanocnych, przyniesionych rzekomo przez wielkanocnego zająca: „Nie jest to jedynie dziecinna zabawa, tylko pozostałość rytuału płodności” (Funk and Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend). W niektórych kręgach kulturowych wierzy się, że pokolorowane jajka wielkanocne „mają magiczną moc zapewniania szczęścia, pomyślności, zdrowia i ochrony” (Traditional Festivals).

4. Nowy strój wielkanocny: Pewna książka wyjaśnia, że powitanie skandynawskiej bogini wiosny, Eastre, w starym stroju „uznawano za wyraz braku wychowania, a tym samym za zły omen” (The Giant Book of Superstitions).

5. Nabożeństwa o świcie: Mają one związek ze starożytnym kultem słońca. „Podczas wiosennego zrównania dnia z nocą odprawiano obrzędy witania słońca i jego niezwykłej siły ponownego ożywiania wszystkiego, co rośnie” (Celebrations—The Complete Book of American Holidays).

W The American Book of Days (Amerykańska księga świąt) trafnie ujęto pochodzenie Wielkanocy: „Nie ma cienia wątpliwości, że pierwotny Kościół przejął stare pogańskie rytuały i nadał im chrześcijańską treść”.

Biblia ostrzega przed oddawaniem czci Bogu według tradycji i zwyczajów, które Mu się nie podobają (Marka 7:6-8). W Liście 2 do Koryntian 6:17 czytamy: „Oddzielcie [się] — mówi Jehowa — i przestańcie dotykać tego, co nieczyste”. Wielkanoc to święto pogańskie, którego osoby pragnące podobać się Bogu powinny się wystrzegać.

W encyklopedii Britannica — edycja polska czytamy, że Wielkanoc to „najważniejsze święto chrześcijańskiego roku kościelnego, upamiętniające zmartwychwstanie Chrystusa”. Ale czy naprawdę jest to święto chrześcijańskie?

Aby ustalić, czy jakieś znalezisko jest autentyczne, trzeba skrupulatnie się mu przyjrzeć. Podobnie chcąc ustalić, czy Wielkanoc jest świętem chrześcijańskim, musimy dokładnie się przyjrzeć związanym z nim szczegółom.

Po pierwsze, Jezus nie polecił uczniom upamiętniać swojego zmartwychwstania, tylko swoją śmierć. Apostoł Paweł nazwał tę uroczystość „wieczerzą Pańską” (1 Koryntian 11:20; Łukasza 22:19, 20).

Po drugie, sporo tradycji wielkanocnych ma niewiele wspólnego ze zmartwychwstaniem Jezusa. W Słowniku mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego można przeczytać: „Chrześcijaństwo wyparło szereg pogańskich świąt wiosennych, ale zachowało wiele zwyczajów świątecznych, nadając im odmienną symbolikę”. Na przykład o jajku i zającu, popularnych symbolach wielkanocnych, w dziele The Catholic Encyclopedia napisano: „Do świąt wielkanocnych przeniknęły liczne pogańskie zwyczaje obchodzone dla uczczenia powrotu wiosny. Jajko jest symbolem odradzania się życia wczesną wiosną. (...) Zając to symbol pogański, który zawsze był wyobrażeniem płodności”.

Philippe Walter, znawca literatury średniowiecznej, wyjaśnił, jak takie zwyczaje weszły w skład obrzędów wielkanocnych. Napisał, że dążąc do „chrystianizacji pogańskich religii” łatwo było powiązać świętowanie „przejścia od zimowej śmierci do wiosennego życia” ze zmartwychwstaniem Jezusa. W ten sposób „chrześcijańskie obchody” włączono do pogańskiego kalendarza, co ułatwiło masowe nawracanie.

Ten proces „chrystianizacji” nie nastąpił za życia apostołów, ponieważ ‛oddziaływali oni powstrzymująco’ na pogańskie wpływy (2 Tesaloniczan 2:7). Apostoł Paweł ostrzegł jednak, że po jego odejściu „powstaną ludzie mówiący rzeczy przewrotne, aby pociągnąć za sobą uczniów” (Dzieje 20:29, 30). A pod koniec I wieku n.e. apostoł Jan napisał, że pewne osoby już wprowadzają chrześcijan w błąd (1 Jana 2:18, 26). Takie tendencje utorowały drogę do przyswojenia pogańskich zwyczajów.

Niektórzy mogą uważać, że przejęcie od pogan pewnych praktyk nie było niczym złym — miało przecież im pomóc lepiej zrozumieć znaczenie zmartwychwstania Jezusa. Ale Paweł nigdy by się z tym nie zgodził. Chociaż podróżując po cesarstwie rzymskim, stykał się z wieloma pogańskimi zwyczajami, nigdy nie zapożyczył żadnego z nich po to, by skuteczniej uczyć o Jezusie. Wręcz przeciwnie, ostrzegł chrześcijan: „Nie wprzęgajcie się nierówno w jarzmo z niewierzącymi. Bo cóż wspólnego ma prawość z bezprawiem? Albo jakaż jest wspólnota światła z ciemnością? ‚Dlatego wyjdźcie spośród nich i się oddzielcie — mówi Jehowa — i przestańcie dotykać tego, co nieczyste’” (2 Koryntian 6:14, 17).

Do jakich wniosków prowadzi analiza szczegółów związanych z obchodami Wielkanocy? Jasno wykazuje, że nie jest to święto chrześcijańskie.